We lopen binnen en ik zie het direct, langzaam schuifelend aan de relingen die aan de muur bevestigd zijn loopt ze door de gang. Rode ogen en neergeslagen gezicht. Was al een paar dagen niet geweest en keer eigenlijk uit naar een iets dat we de laatste weken hadden. Beetje lachen, kijken en genieten van de najaarszon… helaas…
Ik roep haar en ze kijkt langzaam op… normaal een blij gezicht omdat ze een voor haar vriendelijk gezicht ziet… nu direct tranen in haar ogen. Ze weet niet we ik en we zijn maar door de aandacht en misschien een vreemdsoortige herkenning geeft ze toe aan haar schijnbare verdriet. Ik vraag haar of ze lekker mee gaat een kopje koffie drinken en even lijkt ze om te slaan en vrolijk te worden. Ook het aanzicht van Mira (de hond) en Nick de jongste die in de buggy eens keurend omhoog kijkt naar oma.
Het bijzondere is dat de fysieke staat van mijn moeder direct gelinkt is aan haar psychische staat. Is ze vrolijk en opgewekt dan loopt ze rechtop, hoofd naar voren en met redelijke pas… is ze terneergeslagen loopt ze met veel twijfel en langzaam. Ik geef haar een arm en neem haar mee de gang in. Het gaat langzaam… heel langzaam… onderweg brabbelt ze wat en af en toe begint ze te snikken. Ze kan vandaag slecht tegen herrie en de vreugde kreten van Nick die onderhouden wordt door zijn zus voelen bij haar als gillen en onwenselijk.
Buiten schijnt de zon en ondanks dat het niet heel erg warm is geeft de zon voldoende reden om lekker buiten te zitten. Ook hier als ze in slechte staat is heeft ze het altijd koud… vandaag niet anders. Ik hang mijn jasje over haar heen en dat helpt. Iets drinken is wat we altijd doen, koffie, sapje en soms wat lekkers er bij.. ik beperk me tot drinken… Ik vraag aan haar wat ze wil drinken…
“ja… euh… … ja… he?”
of je wat wilt drinken ma…
“ja dat is goed….”
Wat wil je hebben?
“he? oh.. wat een lekker klein jong is dat toch… ”
Ja inderdaad.. lijkt op zijn vader he…
“he? .. ja tja… weet je nog dat vanmiddag iets doen….”
Ja was goed he? .. maar wil je koffie? of iets fris?
“even denken .. eeh.. sja… ” *ze heeft iets aan haar handen.. er zit niets maar ze legt het maar op tafel neer..*
Koffie? zal ik koffie meenemen? Lekker warm…
“ja eeuh.. koffie? ja… weet jij nog wat toen ..dddd sja ach weet nee”
Ik neem lekker koffie mee….
Terug aan tafel met koffie en snoepjes (die zachte gekleurde gesuikerde snoepjes)… Ze heeft een enorme snotneus die al door Bri meerdere malen was schoongemaakt maar de zakdoeken waren op. Gil haalt wat extra servetjes. Ik vraag haar of ze een snoepje wil en krijg eigenlijk geen antwoord. Ze zit op haar stoel en zit alsof ze elke moment snel op moet staan..onrustig en steeds met haar hand. Ze heeft in haar hoofd steeds het idee dat er iets in haar hand zit.. of aan zit. De hele tijd zit ze er aan te frummelen en houd ze haar duim, wijs en middelvinger strak tegen elkaar aan. Vaak doet ze haar hand boven de tafel en probeert er af te krijgen wat er heel niet zit.
Of ze een snoepje wilde had ik gevraagd eerder… haar neus is weer vol en ik geef haar een servet, “voor je neus te snuiten ma” roep ik nog en ze doet de servet rechtstreeks in haar mond…. Even geen idee wat er mee te doen zit ze daar met een servet in haar mond.. als de situatie niet zo wrang was geweest had ik er waarschijnlijk (met haar) heel hard om gelachen ooit…
Ze pakt 1 keer haar koffie terwijl we er waren.. neemt 1 slok en zet het kopje achter de schotel neer.. Haal je de schotel weg zet ze het kopje gewoon weer ergens anders neer. Wij hebben haar meerdere malen gewezen op de koffie maar op een verdwaasde blik en een soort van pakken na is de koffie verder koud weggegaan.
Terug naar de woonkamer lijkt ze even iets op te leven maar echt opgewekt zal ze niet worden. Op een slenter gangetje lopen we terug, ik probeer nog op een manier tot haar door te dringen maar de apathie neemt langzaam maar zichtbaar zeker steeds meer van haar leven over…
Alweer snikkend blijft ze achter.. aan tafel met een mopperaar, een iemand die nog verder is dan haar en een ander… en ik betrap me er op dat ik steeds meer moeite krijg moed te verzamelen haar te bezoeken… en dat voelt heel slecht…
Het zal ook niet gebeuren, tot haar laatste ademstoot zal ik er lastig blijven vallen…
Menno
Pfffffff wat enorm zwaar voor jullie en je moeder……..
Sterkte!
Dank je wel!
Veel kracht en sterkte in deze moeilijke strijd naar vergetelheid, Menno.
Dank je wel…
Er zou een wonderdrankje uitgevonden moeten worden hè,dan zou je er liters van kopen!
Oh, wat erg om te zien,dat ze zo verdrietig is en je wil er alles aan doen,om haar wat op te vrolijken.
Menno, ik leef met je mee, weet hoe je je voelt…….
XX
Dank je wel Do… de lieve berichten van overal helpen wel degelijk… dank …
Alsof je beetje bij beetje afscheid neemt van je moeder, van hoe het eens geweest is… Heel veel sterkte bij dit moeilijke proces.
Elke keer meer… of eigenlijk minder…. dank je wel…
Wat een uitputtingsslag lijkt me dit.
Ik hoop heel erg dat mijn moeder de vrolijke moeder blijft en mocht dat niet zo zijn, dat ik de kracht heb om steeds weer naar haar toe te gaan. Ik vind het mooi om te lezen hoe jullie alles beleven en wens jullie natuurlijk veel goede positieve dagen!
dank je wel Inge..
Goh Menno, wat ontzettend moeilijk.
Ik kan me zó voorstellen dat het gewoon steeds moeilijker wordt om te gaan, maar wie weet is ze de volgende keer weer vrolijker en is er toch weer iets van herkenning…
Sterkte voor jullie allemaal.
Groetjes,
Sigrid
ik hoop het ook Sigrid!!! ik hoop het ook… dank je wel..
Hoi lieverds,
Wat een indrukwekkend verhaal is ook dit weer…
Het is begrijpelijk dat je die “slechte gedachten” af en toe hebt.
Het is en blijft moeilijk!
Ze is niet meer de moeder die je kende. Maar ergens is ze dat nog wel.
Natuurlijk blijven jullie gaan.
Maar die gedachten zijn niet slecht. Het is niet niks!
Heel veel sterkte voor jullie allemaal!
Xxx
Linda
Dank je wel Linda.. xxx
Hoi Menno!
Na tamelijk lange tijd weer eens een berichtje van mij. Ik lees je blogs af en toe, benieuwd naar hoe het met je moeder is. Ze gaat flink achteruit, merk ik wel. Een paar maanden, soms zelfs een paar weken zijn eigenlijk maar zo kort en toch gebeurt er weer een heleboel. Dan lijkt die tijd juist ontzettend hard te gaan.
Ik herken wat je schrijft over de moed opbrengen voor een bezoekje. Na in het begin iedere dag te zijn gegaan werd dat bij mij ook minder, tot nu, waar ik mijn mams zo’n 1, hooguit 2x per week bezoek. Ik heb zo’n slecht geweten!
Echter is er een verschil: mijn moeder is sinds kort bedlegerig en volgens ons krijgt ze zo goed als niets meer mee. Een luchtweginfectie heeft haar mogelijk de das omgedaan en we zijn bang dat ze er niet meer van herstelt; ze kan enkel nog liggen, af en toe glimlachen, vrijwel niet meer praten (en hetgeen ze fluistert is op een enkel woord na echt helemaal onverstaanbaar en pure wartaal) en volgens ons herkent ze ons niet meer als haar kinderen. Gelukkig wel als iemand die ze lief en vertrouwd vindt. Dat denken we tenminste, ze kan het zelf niet uiten, natuurlijk.
Onze kinderen herkent ze al een tijdje niet meer. We vragen haar uiteraard ook niet, dat kun je haar niet aandoen.
Ze wordt wel regelmatig met bed en al meegenomen naar de huiskamer of als er e.o.a. activiteit is. Dat troost ons wel een beetje. Al heeft ze er zelf wellicht niets aan, ons doet het goed te weten dat ze niet alleen maar op haar kamertje ligt en ze even wat afleiding heeft.
Maar mams heeft in feite echt niets meer, ze lijdt en de vraag is inmiddels: hoe lang nog? Ze eet heel slecht sinds ze in bed moet blijven en is afgevallen. Haar gezicht ziet best grauw, de blosjes op de wangen zijn helemaal weg. Ook de blik in haar ogen is vaak heel leeg, ook als ze mij wel eens aankijkt.
Met haar arts hebben we afgesproken dat, mocht ze weer ziek worden, ze niet meer behandeld zal gaan worden. dat wil zeggen; niet als patient, wel als mens uiteraard met alle nodige pijnstillers e.d. die ze nodig zou hebben.
Ze is vorige maand 73 geworden, kun je nagaan.
Nu weet je ook weer hoe het er hier bij ons voor staat. Ik moet zeggen: als ik lees over mensen in vorige stadia dan ben ik van de ene kant opgelucht dat wij dat achter de rug hebben. Ma is nu zover dat ze absoluut geen enkel helder moment meer heeft. Wij zijn aan het einde gekomen, al kan het definitieve einde nog wel 2 jaar op zich laten wachten, wie zal het zeggen. En als ik zeg dat ik hoop dat dat alsjeblieft niet lang meer zal duren, dan zeg ik dat uit echte liefde. Ik gun haar de rust die ze verdient, ik gun haar dat ze weer samen is met m’n vader en haar ouders. Geen idee of dat kan (ik was daar nog nooit) maar ik hoop het wel heel erg.
Geniet lekker van moeders, Menno!
Groetjes,
Heidi (PhotoAmbiance op Twitter)
Hemel Heidi.. als ik dat zo lees kan ik een verdrietig gevoel niet onderdrukken… wat een kloteziekte is het toch 🙁 vind het naar om te lezen maar ook wel weer fijn… wetende dat je niet alleen bent helpt gek genoeg. Ik hoop met jou mee dat je moeder heel veel langer lijden bespaard blijft… dat hoop ik echt…
Sterkte de komende tijd…
Menno