Een week of wat geleden kreeg ik telefoon van het verpleeghuis waar mijn moeder zit. Voor nieuwe lezers, mijn moeder is in een vergevorderde staat van dementie (Alzheimer) en spendeert haar laatste tijden in een verpleeghuis. Aan de telefoon een medewerker van het verpleeghuis en dan geen verzorgende medewerker maar iemand op management of bestuurlijk niveau.
Er was een probleem met een bewoner die samen hokte met een andere persoon. Doordat dit langzaam een onhoudbare situatie leek te worden kwamen ze kamers te kort. Na wat uitzoekwerk hadden ze bedacht dat mijn moeder op dit moment het minst gehecht was aan haar kamer op zich. Zij zou zich relatief makkelijk in een andere kamer kunnen vestigen. Op zich kon ik me nog wel vinden in die redenatie. Het bleek ook nog eens zo te zijn dat er voor mijn moeder dan geen eigen kamer meer was maar dat ze een kamer moest delen met een bewoner.
Na uitvoerig gesproken te hebben bleek dat er eigenlijk weinig keuze was en dat het gesprek in meer of mindere mate uit beleefdheid was om mij, als bewindvoerder, te informeren. Op een gekke manier had ik er ook nog wel vrede mee ook. Vandaag was ik weer eens bij mijn moeder op bezoek. Ik was wat later op de middag en kwam binnen zo vlak tegen etenstijd. Het rook heerlijk op de huiskamer en ik zat op mijn gemak bij mijn moeder.
Het volgende is helaas waar en dwingt me er toe het verhaal wat aan te passen. Het blijkt dat de meeste zorginstellingen het niet leuk vinden als er over ze gepraat wordt. Dat kan zo maar eens leiden tot slechte pers enzo en dat willen ze niet. Het is dan ook not done voor personeel om te praten met belanghebbende. Gelukkig gaat dat niet altijd op maar in het geval van lastige zaken vinden ze het niet fijn als er vanaf de werkvloer gepraat wordt met de familie en belanghebbenden van de bewoners.
Ik heb dus ook geen gesprek gehad met niemand op de afdeling. Heb dan ook van niemand gehoord dat ze het zelf eigenlijk ook een beetje raar vonden dat er herplaatst moest worden. Er was niemand die mij wilde vertellen dat de herplaatsing er voor zorgde dat er een extra plaat vrij kwam in het huis. En al helemaal niemand wilde mij uitleggen dat een extra plek dus uiteindelijk geld oplevert En niemand weet natuurlijk dat de bewoner op hoger niveau uiteindelijk gezien wordt als product.
Het lijkt dus dat de mensen die niet voor de verzorging van de bewoners zorgen de marktwerking goed serieus nemen. Al die kwijlende, pissende, strompelende hompen oud vlees in huis vertegenwoordigen een waarde. Het is net als de vleesmarkt met koeien en varkens alleen noemen we het niet zo. Uiteraard was er niemand die dit wilde bevestigen naar mij toe.. dat was ook niet nodig daar ik mijn eigen ervaringen met de zorg al aardig op een rijtje heb staan.
Nadat niemand met mij wilde spreken over wat niemand eigenlijk weet of wil weten was gelukkig het eten klaar en konden we weer terug naar het moment dat iemand weer wilde zitten en gezellig doen. Alle mensen aan de tafels (9 in totaal) en ik zat lekker naast mijn moeder.
Pan voor pan op tafel gevuld met doperwten, worteltjes, aardappelen en een pan gevuld met boomstammetjes. Kennen jullie die? Gehakt met kaas en een krokant randje en dat in een rolletje ergo boomstam 🙂 Heerlijk!
Het bord is gevuld voor mijn moeder met wat extra jus. Ik besluit nog even te blijven en haar te voeren(na herhaaldelijke opmerkingen vervang ik de term “voeren” voor Eten geven!), iets dat ik niet had kunnen denken ooit te moeten doen. Hapje voor hapje voer ik haar, goed kijkende naar te grote stukken omdat ze die zonder tanden niet meer kan verwerken. Terwijl ik haar voer kruipt valt het in eens op, een lastig te omschrijven lucht drukt zich met geweld mijn neus binnen. Er is weinig wat die lucht kan omschrijven maar het is het beste te vergelijken met de lucht die je ruikt op een afgelegen hoekje in een druk uitgaanscentrum op Zondagmorgen… De lucht overvalt me telkens weer omdat het zo duidelijk aangeeft dat er geen enkele controle of schaamte meer aanwezig is in haar systeem.
Ze blijft sabbelen op een stukje waardoor ze niet verder meer wil eten. Zelfs de klein gesneden stukjes vlees blijken te groot voor haar tandeloze mond. Het is hier waar het verschil zich openbaart tussen de mensen die vanaf hun veilige plek achter het bureau beslissen over hompen vlees die een paar euro waard zijn en de mensen op de vloer. De mensen op de vloer doen wat ze moeten en vaak veel meer, zo zorgde zij er voor dat de stukken vlees die mijn moeder niet kon verwerken uit haar mond gehaald konden worden. Ratio werkt niet meer en vragen of ze haar mond open doet werkt niet meer. Het is dan ook niet zo makkelijk dat voor elkaar te krijgen, zij deed haar werk. Haar vinger gaat in haar mond en met tact en doorzettingsvermogen weet ze zonder al te veel stress de stukkenvlees uit de mond van mijn moeder te vissen…
Respect voor de mensen op de vloer, ze zouden wat vaker de beancounters en leidinggevenden moeten laten lopen op de vloer. Het zal weinig uitmaken in een tijd waar marktwerking en efficiency van groter belang is dat het welzijn van de mens. In een tijd waar het belangrijk is de hompen vlees zo efficiënt mogelijk te huisvesten en voeden. Ze te benoemen tot nummers en om te zetten in kille koude cijfers.
“Een homp vlees van 70 met stage 4 alzheimer kost 4uur werk per dag en 10 luiers.. ” en dat soort categorieën .. gewoon om het inzichtelijk te maken, Dat het zelden zo werkt en dat die homp vlees een persoon is die aandacht en een soort van liefde hoort te hebben dat is lastig te becijferen.
Een persoon gereduceerd tot weinig door ziekte. Een persoon gereduceerd tot een aantal getallen op papier door boekhouders… Een persoon oftewel en in dit geval mijn moeder!
tssss. Ik heb hier even geen woorden voor…
Elk woord is voldoende 🙂
Mooi geschreven en oh zo confronterend… jij heb je moeder ‘weg moeten brengen’ en kan alleen maar hopen dat ze voor haar zorgen zoals jij dat ook zou doen (en/of verwacht). Gelukkig zijn de mensen op de werkvloer betrokken bij deze bewoners en zijn het wel personen ipv nummers.
Het is dankzij die mensen dat het allemaal goed komt Froukje!
Weer haarscherp omschreven Menno! Knap van je dat je het allemaal zo objectief kunt beschrijven! Laten we hopen dat de ingrepen in de zorg er niet voor komen dat de handjes op de werkvloer nog meer gebonden worden en de kloof managers-werkvloer nog groter wordt. Maar ik hou mijn hart vast…. O… en je zocht laatst op twitter een reden om NIET VVD te stemmen? Dan zou ik de gevolgen van maatregelen in de ouderenzorg die de VVD heeft genomen maar eens goed onder de loupe nemen…
Klopt Patrique, ik heb ernstig moeite met het idee dat de VVD inmiddels naar buiten brengt. Des al niet te min ben ik ook realistisch en hoop ik dat er een combi te maken is .. wishfull thinking denk ik.
De beleidsmakers (en dat geldt voor meer takken binnen de gezondheidszorg) hebben vaak geen idee over hoe het op de werkvloer gaat en dat vertaalt zich in kille beredeneringen, die je, zoals jij (ongeveer) zegt, wel begrijpt, maar niet snapt… Er wordt over een product gepraat in plaats van over een mens…
Een keer meedraaien op de werkvloer klinkt als een leuk idee, maar in werkelijkheid helpt het niks… Bij ons wordt dat nu uitgeprobeerd en we horen alleen maar hoe inefficiënt we werken en dat er best wat personeel af kan in plaats van erbij… Ik snap het niet meer…
Sterkte met je moeder…
Ja dat is de andere kant inderdaad Thea. Dan kijken ze eens mee en letten ze niet op de mensen maar op het personeel en waar ze nog meer kunnen bezuinigen.
Niet horen niet zien maar vooral niet zwijgen.
zo is het Liza!
Verschrikkelijk Menno, wat triest! Ik weet dat het zo in elkaar steekt, maar het grijpt me toch weer aan om jouw stuk te lezen. En het zal er door alle huidige en toekomstige bezuinigingen vast niet beter op worden… ik houd mijn hart vast voor de toekomst! En nee, het ligt zeker niet aan het verzorgend personeel, die doen hun uiterste best en daar heb ik veel respect voor.
Ik wens jou heel veel sterkte toe met je moeder.
Tja, aan de werkvloer ligt het vaak niet. En Menno je voert je moeder niet…..foei 😉 Je geeft haar te eten.
Ik heb het je al eens eerder geschreven, mss tijd voor een ander (t)huis !! Bij ons wordt wel degelijk met de verpleging op de vloer gepraat als familie. Echter het kamertje wisselen herken ik wel van mijn moeder. Da’s een absolute geldkwestie volgens mij. In mijn moeders geval was de uitleg dat ze zich nooit terugtrok op haar kamer. En dat was waar. Of dat nu lag aan het feit dat ze er zelfstandig niet kon komen of dat ze niet wist dat dat mogelijk was….of dat het een geldkwestie was? We zullen het nooit weten, maar gelukkig kreeg ze een zeldzaam lieve kamergenoot.
Er valt heus veel te mopperen op tehuizen en dan vooral het management en aanverwanten en die zijn dan ook in grote getale aanwezig. Meer handen aan het bed en minder achter een bureau.
Maar de politiek maakt het er ook allemaal niet makkelijker op.
Gelukkig gaat er meer goed dan niet goed. En is er meer fijn dan niet fijn. Dat wil ik ook even benadrukken. Niet alleen vanuit mijn werkoog, maar zeker ook als ervarings’deskundige’.
Op de werkvloer gaan we met mensen om, neem dat maar van mij aan.En het ene tehuis is nu eenmaal beter dan de andere. En je weet hoe ik denk over het tehuis van jouw mams…..
tja Menno, dat klink niet best. Zorg is vandaag de dag business, marktwerking. Volgens mij staan dat soort termen totaal lijn recht tegenover zorg. Dat we netjes met het geld voor de zorg om moeten gaan is duidelijk, maar of dat gebeurt wil ik ook nog wel sterk betwijfelen, maar zo ga je niet met mensen om. Ik denk dat je de spanning tussen werkvloer en management ook duidelijk hebt verwoordt.
Ten eerste mijn dikke sympathie voor de situatie waarin jij verkeert c.q. jullie verkeren. Ik spreek uit jarenlange ervaring als kind van een dementerende ouder. De zorg voor dementerende ouderen, de schrijnende situaties, de scepsis en geregeld boosheid die je voelt t.a.v. de kwaliteit van de geboden zorg. De machteloosheid en het wel moeten maar niet willen berusten. Ze komen me weer bekend voor (van tien jaar geleden).
Een paar reacties. Op zich kan ik leven met het feit dat in zorginstellingen managers bestaan naast mensen op de werkvloer. Kennis van en begrip van elkaars werk is nodig om goed samen te werken, maar managers zijn niet gekwalificeerd als verzorger en vice versa. Voor beide zijn bepaalde kwaliteiten nodig, en het is niet raar dat die functies gescheiden zijn en mensen doorgaans niet zowel managen als verzorgen. Ook kan ik leven met het feit dat managers moeten denken in termen van de bedrijfsvoering: aantallen bewoners, aantallen medewerkers, benodigde zorg per bewoner etc. Dat is de ‘nood’zakelijke kant, zoals ook managers bij een school, ziekenhuis of gevangenis bedrijfsmatig moeten denken – naast ruime aandacht hebben voor de kwaliteit van hun aanbod.
Bij dit laatste punt ontstaan mijn twijfels. Want de onthechting van managers aan de zorg op de werkvloer bergt het risico in zich dat ze ‘kosteneffectieve’ maatregelen nemen waarvan ze de feitelijke gevolgen niet kennen, of niet willen kennen, of wel kennen maar onder de pet houden.
Een continue pis- en poepstank op de afdeling, omdat er te weinig medewerkers zijn om luiers te verschonen of ‘ongelukjes’ snel op te ruimen.
Eten serveren alsof je in de gaarkeuken staat en 50 anonimi in no-time een bord moet voorsmijten en weghalen.
Veel te tijd voor een gesprekje, een wandeling, een spelletje. Daarvoor wordt op woensdagmiddag een uurtje een therapeut ingehuurd.
Een eigen kamer? Ik dacht het niet. Twee of zelfs drie op een kamer bergen is de norm. Wie zijn laatste levensjaren in een eigen, vertrouwde omgeving wil slijten moet van goeden (=rijken) huizen komen. Je kunt ook in dit opzicht beter gewoon bejaard zijn dan dement. We sussen ons geweten met de stelling dat ‘het toch niks uitmaakt’.
Ik zou graag eens onderzocht willen zien wat managers bij zorginstellingen zélf doen met hun dementerende moeder of vader. En daarbij de vraag of managers die hun ouders wél naar een reguliere instelling durven brengen, misschien zelf tot het betere soort manager behoren.