Door een artikel dat ik las via een facebook vriend (zie link: KLIK ) kwam ik kort geleden in een gesprek met een vriend. Vanwege het toch wel taboe gevoelige onderwerp zak ik hem ook gewoon mijn vriend blijven noemen om daarmee zijn identiteit te beschermen en het schaamte gevoel dat bij dergelijke taboes niet op hem los laten.

Die vriend van mij dus, we kwamen in een gesprek naar aanleiding van dat artikel, Het is en lang artikel maar de essentie is dat er uitgegaan kan worden van het goede in de mens en niet in het slechte. In dit geval waren er 13 mensen die in een situatie waren beland waardoor ze geen dak meer boven hun hoofd hadden en ten einde raad op straat waren gekomen.. dakloos en kansloos. Ze accepteerden geen enkel vorm van hulp meer en wantrouwde iedereen. Deze mensen kregen op basis van een test, experiment of hoe je het ook noemen wil een bedrag van 3000 in hun handen gestopt. Geen vragen, geen voorwaarden geen niets.. gewoon “hier heb je 3000 pond en succes er mee”.

Het mooie van dit experiment was dat er uiteindelijk 11 mensen na een jaar een dak boven hun hoofd hadden, hulp accepteerden en een leven begonnen te bouwen. Niemand van deze groep gaf het geld uit aan drank drugs of wat voor zooi dan ook, sterker nog na een jaar was er vaak hooguit 800 uitgegeven. “Voor het eerst klopte alles weer” vertelde een, inmiddels afgekickte, deelnemer. Wellicht weer terug naar zijn kinderen en opbouwen wat er afgebroken was. Een prachtige experiment waar naast het uitgaan van het goede ook nog eens serieus interessante resultaten behaald zijn want waar de zorg voor deze mensen voorheen 2,5 miljoen pond per jaar was is dat nu een factor 10 minder .. iedereen blij.

Het probleem is namelijk, en zo kwam ik in gesprek met mijn maatje, dat soms het leven je gewoon niet zo goed behandelt. We denken maar al te vaak dat mensen die schulden hebben er aan lager wal raken daar zelf de grootste schuld in hebben en soms is dat ook zo. Wat veel belangrijker is is hoe mensen er weer uit komen. In Nederland zijn we snel van mening dat het sociale systeem je wel opvangt als je gaat. Voor de grootste aso’s die echt niet willen is dat ook wel zo. Ik ken ze hoor, ze maken er een puinhoop van. Gaan de schuldhulpverlening in en een jaar later beginnen ze gewoon weer opnieuw en niemand die daar echt wat aan kan doen.

Nee het gaat om die “tussen wal en schip” mensen .. De mensen die zich verantwoordelijk voelen voor hun daden. Maar al te vaak gebeurt het dat er een moment is waardoor mensen even in de financiële problemen raken. Soms is het een scheiding of gewoon pech op werk of wat ook. In elke normale situatie accepteer je het verlies en werk je jezelf er weer boven op. Maar heel soms lukt dat niet zo snel en loop je achter de feiten aan. Die feiten zijn dan dat als je te laat betaald je vaak een boete krijgt. Die boete is soms wel 15% van het openstaande bedrag waardoor je schuld toeneemt. Op het moment dat je schulden krijgt, ergo meer kosten hebt dan opbrengsten, moet je keuzes gaan maken. Koop ik de winter jas voor mijn kind of betaal ik de zorg verzekering. Voor veel mensen een no brainer maar geloof me de duivelse dilemma’s zijn soms duivelser dan ik hier beschrijf.

De meeste kiezen dan voor de winterjas omdat je het kind niet koud de winter ik kan sturen. De maand er op komt er de boete bij plus de nieuwe al weer.. daar gaat et scheef en begin je achter te lopen. De nutsvoorzieningen lopen ook door net als alle andere kosten.  Elke keer komen er kosten bij in een situatie waar de persoon zelf toch al niet meer in staat is de kosten te betalen. De verleidingen van gespreid betalen loeren… en de Wehkampen, Neckermannen en klantenkaarten zijn heel snel geregeld. Je raad het al wederom extra kosten aan de lijst met kosten. Maar ja… de wasmachine kapot is ook geen optie als je een aantal kinderen hebt lopen.

Na verloop van tijd val je uit de zorgverzekering en gaan ze rechtstreeks bij je werkgever incasseren. In plaats van de 100 euro basis verzekering val je dan onder het CVZ welke ruim 160 euro incasseren elke maand. Voel je hem al? De spiraal gaat harder en sneller naar beneden. Betalingen worden helemaal niet meer gedaan en de moedeloosheid van de persoon neemt dagelijks toe. Door de vele zorgen over de kosten is er weinig concentratie en vallen zaken zoals fruit, gezonder eten en ontspanning compleet af. De mensen leven ongezonder, slapen slechter en dat op zich wraakt zich weer in slechter presteren op het werk. Zw proberen op elke mogelijke manier de kinderen het hand boven het hoofd te houden en gewoon waar mogelijk iets te doen voor verjaardagen, Sinterklaas en/of kerst. Ze voelen zich al zo schuldig omdat vakanties, pretparken of lekker een avondje weg er al niet meer inzitten.

Het is een uitzichtloze situatie die slechts door heel weinig mensen die dit niet hebben meegemaakt of mee maken te begrijpen is. Voor velen buitenaf is het niet te begrijpen. “Als je werkt kun je alles en overal uitkomen” of “als je maar wil kan alles” zijn vaak gehoorde uitspraken en vaak ook allen gedaan door hen die deze situaties sowieso niet kennen en vaak ook maar weinig empathisch vermogen hebben. Ja sommige kunnen het en sommige gewoon niet. Soms is het leven gewoon niet eerlijk en werk je je een slag in de rondte, bezuinig je op alles wat je kunt bezuinigen en zweer je alles af wat luxe is of geld kost en dan nog red je het niet. Puur en alleen omdat je al zover in de shit zit dat ademhalen vrijwel onmogelijk is.

Om terug op mijn vriend te komen, in dat stuk stond een prachtige uitspraak

“Je kunt jezelf niet aan je eigen haren uit het moeras trekken als je kaal bent.”

En dat is zo verdomde waar! Dat die mensen het niet willen is in 90% van de gevallen pure onzin. Wie denkt dat deze mensen er plezier aan beleven om in armoede te leven, op de 4e van de maand eigenlijk al geen idee meer hebben hoe de maand door te komen? Dat ze niet naar de dokter durven omdat ze de zorgverzekering niet hebben betaald? Met hartkloppingen de post in de bus horen vallen of automatisch benauwd worden als de bel gaat. Nee dat willen ze helemaal niet en ook mijn vriend niet en die is ook nog eens zo verdomde trots dat hij niet opgeeft en weigert geld aan te nemen van de staat of andere hulpverleners.. hij red het verdomme zelf wel! Wellicht wel.. waarschijnlijk niet …

Ik heb geleerd dat ik niet te snel moet oordelen en eerst mijzelf moet verdiepen in een situatie voordat ik zeg dat het profiteurs zijn en handje ophouders.. ja die zijn er maar misschien als we samen de kijk op de samenleving veranderen dat we met zijn allen meer welvaart zouden hebben. Mijn god hoe ouder hoe socialistischer 😉 nou jammer dan fuck it!