Midden 2009, ik kom soms wel 8 keer per dag bij je langs. De thuiszorg is ingeregeld en je zit inmiddels op de hoogste indicatie. Je huis is een puinhoop van dingen door elkaar heen. Post ligt overal en het gasfornuis is afgesloten om erger te voorkomen.
Begin 2010, ze vinden je ‘s ochtends onderaan de trap. Niemand weet hoe lang je er al hebt gelegen maar aan je temperatuur te voelen is dat al even. Crisis opvang wordt per direct geregeld. We zijn er al geweest eerder, om te kijken of je daar zou passen. De realiteit haalt ons in.
Midden 2010, na aanvankelijk veel moeite pas je je aardig aan in je nieuwe huis. Crisis opvang is over gegaan in permanent verblijf. Noem het “levenslang” zo je wilt. Je loopt er nog aardig op los en we spreken met regelmaat met elkaar. Je bent verward en duidelijk niet meer de oude maar veel dingen weet je nog wel en je bulderlach horen we met regelmaat. Elke keer als je vraagt wanneer je naar huis mag breekt mijn hart.
Einde 2010, ik neem je nog wel eens mee met me. Samen in de auto, gewoon een stukje rijden. Oude muziek op de radio doet je mee zingen en met, steeds kortere, vlagen lijkt alles normaal. We drinken meerdere keren per week in de tuin of in het restaurant een bak koffie. Soms nemen we een ijsje. En hoewel je niet goed meer bent geniet je toch nog wel van de kleine dingen.
Eind 2010, je begint wat vaker te vallen. Duizeligheid en on opmerkzaamheid nemen hun plaats in je leven in.
2011, je krijgt je hand ergens tussen en je duim ligt we voor een deel af. Ik moet met je naar het ziekenhuis. Je weet niet meer goed hoe je een auto in moet stappen en ik heb de grootste moeite om je mee te krijgen naar het ziekenhuis. In het ziekenhuis wordt het je allemaal te veel. Al die vreemde mensen en al dat gedoe aan je lijf. Ze besluiten gips te zetten om te voorkomen dat je aan je wond gaat rommelen.
Meerdere keren moeten we terug en telkens wordt het zwaarder. Paniek in je ogen… Paniek algemeen…
2012, je valt nu te vaak en we overwegen het te proberen met een rolator. Dat gaat in het begin best goed en we nemen met regelmaat nog een paar stappen. Helaas vergeet je de rolator overal en loop je weer zonder weg met alle nare gevolgen van dien. Je gezicht kleurt bont en blauw van het vele vallen.
Einde 2012, een stoel waar je in komt te zitten. Met een tafeltje er voor zodat je effectief soort van opgesloten zit. Lopen gaat mis en we moeten wel want anders gaat het een keer helemaal mis.
2013, het jaar dat je eigenlijk niets meer kan. Je komt niet meer uit de stoel en je ligt langer in bed. Van de bulderlach is al jaren geen sprake meer. Je kijkt om je heen en ziet niets. Je vraagt maar spreekt niet. Je huilt maar je hebt geen tranen. Uiteindelijk besluiten we om je een paar dagen per week op bed te laten. Het is allemaal te vermoeiend voor je. Drukke medebewoners kun je slecht hebben. Eten doe je maar veel te weinig. Je valt af tot een ijzingwekkende 46 kilo waar je ooit meer dan 100 was. Vel over been.. Een schaduw van jezelf.
2014, je hebt pijn en met morfine pleisters helpen ze je. Dan heb je geen pijn of in ieder geval minder. Communiceren gaat op basaal niveau en als je Ja of Nee zegt spreken we al van een heldere dag.
Je ligt in je bed en je wisselt slaap af met onrust. Ogen dicht en totale rust gevolgd door onrustig draaien en een gezicht dat vertrekt om de minuut. Soms kijk je me aan en dan zie ik je verbazing. Wie ik ben of wat ik kom doen weet je niet meer. Je weet alleen dat als ik je aanraak dat je een respons geeft. Te vaak op een manier dat ik twijfel of ik er goed aan doe. Vind je het fijn? Begin je daarom te huilen? Je was altijd een enorme knuffel en die eigenschap is overgedragen aan meerdere in mijn gezin waaronder ik zelf. Of huil je van wanhoop?
Ik moet er zelf maar inhoud aan geven. Probeer te ontcijferen wat je wil maar hoe ontcijfer je een code waar je de sleutel niet van hebt? Het is allemaal puur giswerk en het frustreert me enorm. Ik wil je helpen.. Laten voelen dat je niet alleen bent. Dat de mensen die dagelijks voor je zorgen gek op je zijn omdat je zachte karakter van vroeger nog steeds in je huist.
Ik voel me machteloos.. Verdrietig en boos.
En dan sluit je je ogen weer.. Even rust voor je. Ik hoop dat je nog kan dromen en dat in je dromen iedereen die van je houd aanwezig is. Ik hoop dat je lang gaat dromen…
Indringend geraakt!
Als ik het zo kort opschrijf raakt het mijzelf net zo. Dank voor je reactie.
goh, Menno, het raakt mij tot in mijn hart en ziel, ik voel zo met je mee…
Wat een treffend en raak overzicht vanaf het begin, Dank weer voor het delen en sterkte met de diverse periodes die nog komen. Groet.
Dank voor je reactie Adriaan
Wow…. tranen in mijn ogen, kippevel…. het is zó herkenbaar…. maar jullie zijn al zoveel verder…. ik voel je onmacht en frustratie. Hang in there, Menno, je doet het goed, echt! Wat uit je hart komt kan nooit fout zijn. Knuf!
Helaas herkenbaar voor je. Sterkte kan ik je alleen maar wensen en overgeven aan wat is…
Ik “ken” je moeder alleen maar van ‘t laatste jaar. Als je schrijft haar “bulderende lach” kan ik het me haast niet voorstellen uit zo’n frêle popje…. Zo in chronologische volgorde gezet lijkt het snel te gaan maar wat duurt een jaar lang he?? Ik hoop met je mee dat ze mooie dromen mag hebben..
Een jaar duurt een eeuwigheid en langer naarmate ze minder kan en doet. Dank je voor je reactie Trees
Ik leef erg met je mee!
Lief, dank je.
Dank voor het delen Menno.
Het lijkt mij toch zo moeilijk om je moeder zo te zien aftakelen.
Ik voel, als ik jouw blog lees, bijna de pijn die jij moet voelen.
Een haast ondraaglijke pijn en de vraag ‘waarom mag deze lieve vrouw niet de rust hebben die ze zo verdient’.
Lieve Menno ik hoop voor haar en voor jou dat ze heel snel die rust krijgt.
Het is genoeg zo.
Ik lees/leef al jaren met je mee, zoals het nu de laatste tijd gaat zou niet meer nodig moeten zijn. Ik hoop echt dat je moeder heel snel haar rust zal vinden, het is idd genoeg zo. Sterkte Menno, dikke knuffel voor jou. X
Ik hoop met je mee Carolien. Dank je voor je reactie.
Zo lief en beeldend en zo herkenbaar.
Menno wat een tedere beschrijving van jullie band en hoe ontroerend om het proces van Alzheimer door jouw ogen te mogen herbeleven ( mijn vader en ik )
Blijft een nare rotziekte.. Leef met jou mee uit het verleden. Dank voor je reactie.
Dat overzicht …… alsof ik het verhaal van mijn vader lees ….. en alles wat hem nog te wachten staat …..
Hou je er niet te veel aan vast. Elk verloop is anders. Ik heb er velen zien komen en ook weer gaan bij ma.. Allemaal anders. Heel veel sterkte..
erg mooi Menno, en heel goed dat je het druft te delen allemaal, het is voor ons herkenbaar , omdat An op een afdeling werkt met bejaarden die deze ziekte hebben, ik weet niet of ik het goed zeg, want ik mis mijn Pa wel, maar ben blij dat hij dit niet hoeft te doorstaan. dit was ook zijn voorland geweest was mij al gezegd
God nee Ronald, een geluk als je gewoon mag inslapen.. Rustig en bij geestelijke kennis. Dank voor je reactie
Tranen van herkenning “Ik hoop dat je lang gaat dromen…”. Tranen ook van ontroering om je moeders ‘naaktheid’, om jouw raakbaarheid.
Zo liefdevol.
Ik hoop met je mee.
Wat zou het fijn zijn als ze binnenkort voor eeuwig mag dromen, met een glimlach van tevredenheid om haar lippen. Daar heeft iedereen vrede mee, het wordt weer een (w) (m)enswaardig bestaan.
Lieve Menno,
Helaas weer veel te herkenbaar…heel veel sterkte en hopen dat het niet meer te lang duurt. En ze haar rust vindt.
Liefs, Heidi