We hebben het zo druk, doen elke dag zoveel en de tijd geeft ons maar zoveel.. Mensen bellen, werken, prive en alle input op de mail, social media en televisie. Elke dag gaat in een waas voorbij en soms vergeten we even tijd te reserveren voor dat wat belangrijk is. Tijd voor jezelf, tijd voor je familie, kinderen, vrienden en tijd voor jezelf.

In een drukke wereld als die van ons is tijd een schaars goed. Ik merk aan mijzelf hoe ik aan het veranderen ben sinds mijn moeder Alzheimer heeft. De toch al zo schaarse tijd die we hebben besteden we al te vaak aan onzinnige acties die op dat moment oh zo belangrijk lijken. In retrospectief blijkt dat vaak een misvatting en is de tijd verdwenen aan feitelijk niets.

Waar wij uitkijken naar dingen die komen gaan is de belevingswereld voor iemand met Alzheimer tijdloos. Elke tik van de klok zegt ze niets meer. Het ritme van de dag verteld ze niet zo veel meer en het is dankzij de hulp dat ze gaan slapen, eten of plassen. Tijd is een zinloos mechanisme dat alleen maar bijdraagt aan de vaak hopeloze situatie. Elke seconde die verstrijkt sterft er iets in de hersenen van mijn moeder. Elke seconde die verstrijkt verdwijnt ze verder in een moeras van onwetendheid en aftakeling.

Tijd is te kort voor ons.. maar vaak te lang voor mensen als mijn moeder…

Neem de tijd.. en geniet van alles om je heen.. wij kunnen het nog!

Vandaag had ik een afspraak in het verpleeghuis. De afspraak was met een nieuwe “klanten coördinator” welke als taak heeft de brug te vormen tussen de bewoners en de familie leden. De aanleiding voor het gesprek was dat ergens iemand had besloten dat alle gesprekken voor 1 Juli gedaan zouden moeten zijn. Althans van de afdeling waar mijn moeder bivakkeert.

Voor de afspraak loop ik nog even snel bij mijn moeder binnen. De nieuwe afdeling waar ze zit is een verademing. Alles is nieuw en fris. Het licht op de afdeling is fantastisch. Helder en het lijkt binnen alsof er daglicht binnen komt. Veel wit afgewisseld met kleuren en foto’s of schilderijen. Mooie hoekjes waar je kan zitten. Waar er voorheen een aparte kamer was voor personeel om administratie en dergelijke te doen is er nu in de woonkamer een plek waar de computer en papier staan. Niet meer verscholen achter een deur en een muur, nee open en transparant tussen de bewoners in. Ik moet eerlijk toegeven dat hij/zij die dit ontworpen heeft goed heeft gekeken naar de praktijk. Het zal zonder twijfel in niet alle gevallen handiger zijn voor het personeel maar de dynamiek en aanwezigheid van personeel in de woonkamer maakt het voor de bewoners aanzienlijk beter.

Ze is niet in de woonkamer als ik binnen kom. “Ze zat er net nog” roept een medewerker tegen me.. en het moment dat ik naar buiten loop richting het kantoor waar we afgesproken hebben kom ik haar tegen. Voetje voor voetje, hoofd naar beneden. Kromme rug en grijs als stof. Pak haar even vast en krijg nagenoeg geen reactie. Ze pakt mijn hand en neemt me mee de kamer in. Pas dan kijkt ze op en verschijnt er een glimlach op haar gezicht. Een dikke knuffel en een kus geef ik haar en zoals altijd de laatste tijd begint ze te snikken. Je zou der bijna niet meer knuffelen maar ook denk ik “beter huilen als emotie dan helemaal geen emotie meer” Ze gaat zitten en ik ga naar mijn afspraak.

Het gesprek verloopt prima en de dame tegenover me blijkt uit het goede hout gesneden. Haar intentie de dingen “anders” te gaan doen klinken heerlijk in mijn oren maar geven me tegelijk het gevoel dat ze een nieuwe Donquichot in het huis is en uiteindelijk ook de strijd tegen de windmolens zal verliezen. We bespreken het zorgpakket van mijn moeder en zoals altijd verbaas ik me weer over de exorbitante bedragen die ze rekenen voor zaken die mij als privé persoon hooguit 1/3 daarvan kosten. Ik vergeet natuurlijk dat alle overhead aan dure kantoren met marmer, secretaresses en salarissen van bestuurders nog betaald moeten worden.

Tijdens het gesprek dwaalt mijn blik af naar het raam. Ik zit tegenover de woonkamer van mijn moeder en door de gordijnen (die vitrage lijken) heen zie ik haar zitten aan de tafel. Ze kijkt links en dan weer rechts. Naar haar buurman en buurvrouw. Haar handen die inmiddels lijken op stukken bast van een oude boom vegen over de tafel. Ze vegen de tafel schoon in haar gedachte want in realiteit is de tafel brandschoon en leeg. Ze staat op en loopt een rondje om de tafel, van vast punt naar vast punt. Sinds ze gevallen is loopt ze moeilijker en heel onzeker. Rusteloos loopt ze naar de TV hoek en blijft even staan, RTL Nieuws staat op met een item van Hella. Ik kan het niet horen maar ze glimlacht even naar de TV. Weer terug naar de tafel waar ze het drinken van een medebewoner jat..

Mijn gesprek is inmiddels voorbij en ik teken een formulier dat bovenop de 3/4 kosten die automatisch afgeschreven worden van mijn moeders rekening nog eens 110 euro extra gaat kosten. Wie ben ik haar het luisteren naar muziek te ontnemen, of te zingen… het is haar geld…

Ik zoek haar nog even op na afloop, ze staat op het balkon/terras buiten. Weer pakt ze me hand en neemt me mee naar de rand van het balkon. Naast ons zitten een man en een vrouw. Ik kan niet helemaal plaatsen of de man ook een bewoner is of een bezoeker van de dame (waarvan ik zeker weet dat ze bewoonster is). Mijn moeder draait zich om en kijkt de man aan.. na een seconde of 10 gaat haar hand omhoog en zwaait ze naar de man “Hoi” zegt ze “ik ken jou nog wel” … Het waren meer woorden achter elkaar dan ik in lange tijd had gehoord. Ze pakt de hand van de man en lacht vriendelijk. Als ik niet beter zou weten zat ze gewoon te flirten met dat mannetje 🙂 Ik grijns en bekijk de scene die voor mij afspeelt. De man staat op en loopt met haar mee omdat mijn moeder hem soort van meetrekt (heb in ene medelijden met mijn vader .. want als ze dit nu nog doet wat voor een “beest” moet dat vroeger geweest zijn 😉 ).. De man loopt gewillig mee en verteld mij iets te vaak dat hij geen bewoner van het huis is.

Hij zet haar liefdevol in een stoel en vertrekt weer terug naar het balkon. Een vriendelijke lach naar mijn moeder en een hand voor mij. Mijn moeder zit een beetje emotieloos op de stoel voor zich uit te staren. Ik vind het fijn zo af en toe een te zien dat ze leek te genieten. Die ene minuut met die vreemde man deed haar schijnbaar goed. Ik buk voor haar en geef haar een kus.. een knuffel en krab lekker even op haar rug.. en het huilen is terug.

Vlak en emotieloos blijft ze uiteindelijk achter.. gelukkig op een mooie en vaak gezellige plek die helaas wel heel veel geld kost maar goed.. het zij zo.

Was het niet een ruim jaar geleden dat ik nog kon bloggen dat de zon mijn moeder goed deed? Lekker buiten zitten en haar zien opfleuren.. Nou dat is voorbij.. Ik ben het beste in vertellen wat ik zie en dat doe ik deze keer ook nog maar een keer met het risico in herhalingen te vallen.

Bri, Menno Jr, Nick en ik lopen het pad naar de deur bij het verzorgingstehuis van mijn moeder. De zon schijnt uitbundig en het is zwoel warm voor begin Mei. Het is rond 4 uur in de middag. De kleinste van ons loopt met een heerlijke onschuld te springen en roept “Oma oma” als we door de deur gaan. Met de lift naar boven op weg naar de huiskamer waar Ma zit. Ik weet niet wat ik moet verwachten tegenwoordig. Vaak is ze heel emotioneel en valt er weinig met haar te communiceren omdat ze alleen maar huilt.

Ze zit op de bank in de hoek, kijkt me aan als ik recht voor haar, op mijn knieën, in haar ogen kijk. Heel even lijkt het of ze iets…. nee ze perst er een heel klein lachje uit die niet langer dan 2 seconden stand weet te houden op haar gezicht. “Wil je lekker een bakkie koffie drinken?” vraag ik haar zoals ik dat elke keer doe.. de reactie is vlak en eigenlijk niet aanwezig. Als ik haar probeer op te laten staan van de bank faal ik daar ruimschoots in. Haar hand wil wel en ze maakt aanstalten om op te staan maar doet dat niet. Bri helpt me en samen tillen we Ma op uit haar bank.

We schuifelen door de gang voetje voor voetje. Ik loop arm in arm met haar zoals ik dat al doe zolang ik me kan herinneren. Haar hand houd die van mij stevig (iets TE stevig) vast. Even ziet ze Nick door de gang heen springen (op de vlucht voor zijn oudere broer) en heel kort geeft haar gezicht iets weer van affectie of vertedering van het kleine mannetje dat langs loopt. De lift in op weg naar beneden.

De hele weg geen sjoege bij Ma. Ik praat tegen haar maar haar blik staat ver en afwezig. We lopen naar buiten en ik zet haar op een stoel. Schuif haar aan de tafel en vraag of ze koffie wil. Eigenlijk zonder te verwachten wat het antwoord is ga ik voor de koffie en rest van het drinken voor de anderen. Omdat het morgen moederdag is (maar we dan niet kunnen) hebben we lekker wat chocolade voor haar meegenomen. Ook dat was vaak een katalysator voor buien en bracht haar vaak weer even soort van terug. Nu stoppen we gewoon wat in haar mond en eet ze het op omdat haar hersenen dat gedeelte nog niet vergeten zijn!

Ze zit naast me en ik kijk naar haar profiel. Rimpels, oud.. heel oud… haar ogen zijn flets en op geen enkele manier meer de ogen die haar vroeger haar guitige gezicht gaven. Ze kijkt langzaam naar links, rechts en voor zich uit. Mond half open en bijna emotieloos. En dan in ene kijkt ze je aan en steekt haar tong uit… zo maar vanuit het niets. Of ze begint te huilen…

Ik besluit haar maar te vertellen dat we gisteren naar de dierentuin zijn geweest en praat zo maar wat in de rondte. Af en toe zegt ze een paar woorden die in geen enkele manier in relatie staan tot waar ik het over heb. Ze probeert weer anders te gaan zitten, zet haar handen op de leuning van de stoel en leunt naar voren… en weer naar achteren… rusteloos.

Langer dan een minuut of 20 hou je dat niet vol en langzaam lopen we weer terug naar haar huiskamer. Daar staat het eten te wachten voor haar. Bij binnenkomst wordt ik direct aangesproken door een bewoner die mij er fijntjes op wijst dat ze nog een foto van me krijgt. Deze had ik een paar weken geleden als grap genomen van haar 🙂 Ze heeft nog een “goed” geheugen.

Ik kijk nog even de kamer in en zie haar zitten op de bank. In haar eigen wereld die steeds kleiner aan het worden is. Ze is afwezig, weg en onbereikbaar. Ik zwaai .. ze kijkt… kijkt nog een keer en heel langzaam gaat haar arm omhoog en ze zwaait terug en ik hou mijzelf voor dat ze naar mij zwaait, haar zoon ook al weet ik dat ze zwaait naar iemand die dat naar haar doet… en niets meer dan dat…

Kleine dingen, daar moet je het mee doen steeds kleiner en minder frequent.

Het is een grote puinhoop binnen, overal ligt wat en er is bijna geen overzicht. Wat ooit een oase van orde was is een kakofonie van spullen geworden. Lades liggen open, de ooit zo met moeite en aandacht gespaarde en gekochte spullen als oud vuil op de grond. Haar trots, een last voor anderen.

We zijn de laatste zaken an het regelen. Het huis moet leeg over een week en het is altijd meer dan verwacht. Te weinig gedaan toen het kon, te weinig tijd nu het moet. Met de grove kam er doorheen. Schiften, prioriteren .. foto’s ja, gewoon in een doos en dat zien we later wel. Wat gebeurt er beneden? Wat gooien ze weg? Mijn broer, schoonzus en dochters helpen mee net zoals Bri. Op zich heerlijk maar je bent het hele overzicht kwijt.

Vanavond had ik de eer de kast van mijn pa leeg te halen. Ik heb daar al met regelmaat over geblogt. Het was een kast met orde, bedachtzaamheid en interesses. Die kast was mijn vader.. punt. Nu leeghalen… wat bewaar ik en wat niet? Als het aan mij lag liet ik lekker alles zoals het was en kon ik er af en toe naar terug om te zwelgen in melancholie … maar helaas het ligt niet aan mij.

De boeken van mijn vader,  gekregen bij zijn pensioen. Over de oorlog natuurlijk, General Eisenhower en Churchill waren zijn grote voorbeelden. Mannen van staal, mannen die durfden te beslissen.. mannen die een verschil uitmaakten. Tuinieren, alsof mijn vader groene vingers zou krijgen als hij gestopt was met werken… NOT 🙂 Een klusboek, nou dat was niet verkeerd besteedt want die ouwe van mij had me toch een partij linkerhanden .. heel bar.

Magneetjes, postzegels, paperclips (uiteraard gesorteerd op  grote) vergrootglazen, pincetten, verrekijkers, inbindmappen, hoesjes, schrijfblokken, potloden, pennen en heel veel… heeeeeeeel veel elastieken 🙂

Inmiddels is alles leeg en heb ik bewaard wat het hoogstnoodzakelijk was. Dingen die ik nu nog niet wil uitzoeken en derhalve maar in een doos stop.

Kom oude rapporten tegen van mijzelf in de kast, lees de rapporten van mij in klas 6 (tegenwoordig groep 8) en zie bijna identieke opmerkingen en cijfers als bij mijn oudste zoon… en op een gekke manier stelt het me gerust, immers ik leef ook nog steeds dus zo erg zal het niet zijn met hem.

De puinhoop groeit en in mijn kleine wereld van dat moment probeer ik orde te creëren. Weg met de chaos, ik wil een vuilniszak en doe wat weg moet in die zak. Pijnlijk kom ik er achter dat de zak veel te leeg blijft. En dan geef ik me over. .. Ik kan niet alles bewaren.

Wat me bevreemde de afgelopen 2 avonden dat ik daar was is dat er meerdere momenten waren dat ik dacht ” nee dat nog niet weg doen, dat is handig voor als ze terug komt…… ” Als ze terug komt, geen idee waar ik dat vandaan haal want dat komt ze niet meer. Ze zit 5 kilometer verderop terwijl wij als dieven in de nacht haar huis leeghalen en weggooien wat van haar is. Zonder dat ze er weet van heeft wissen we haar verleden… het blijft vies voelen.

Morgen gaat het meeste of naar opslag of naar de stort, dan tapijt en schroeven en dan de sleutel… ik had mijzelf nog zo voorgenomen foto’s te maken … sja.. als hadden komt is hebben te laat 🙂