Ma, 09-08-1935 / 14-12-2014
Forever
25
Category Archives: verpleeghuis
Sterren…
Na vorige week toen mijn moeder zo helder was kon het vandaag eigenlijk alleen maar tegenvallen. Gelukkig leek het mee te vallen. Ze was niet bijzonder helder maar ook zeker niet apathisch.
Als ik naast haar sta kijkt ze me aan. Ze grimast weer naar me als ik haar naam noem. Onduidelijk of ze het fijn vind of niet. Mijn hand op haar wang helpt dan vaak wel. De ouderwetse en universele hand op wang werkt blijkbaar in veel situaties.
Ze kijkt naar me en “hapt” zoals ze vaker doet. Ik vergelijk het nog wel eens met een goudvis happend aan het oppervlaktewater. Haar mond is gort droog… Vraag me niet hoe maar dat zie je. Ik kijk om me heen maar zie geen drinken staan. In de keuken van de huiskamer helpt de verzorging me met wat drinken. Een tuitbeker vol met sinaasappelsap. Een rietje er naast.
Ik geef haar het rietje in de mond en na een paar moeizame poging begint ze te drinken. Als ik na een paar slokken de beker weg wil nemen zoals anders reageert ze bijzonder fel. Ze wil meer… Ze heeft dorst.
De beker gaat bijna in 1 keer leeg, iets wat nooit gebeurd. Ik haal nog een beker in de keuken en hetzelfde gebeurt nogmaals. De beker is leeg in een oogwenk. Tevreden zakt ze weer onderuit. Ik baal, baal omdat ik haar vind terwijl ze veel dorst had. Ik baal omdat ik weet dat de verzorging hun uiterste best doen alles en iedereen de juiste verzorging te geven. Maar fuck het is mijn moeder, iemand die niet even opstaat en naar de keuken loopt voor wat drinken. Iemand die niet in staat is te roepen dat ze dorst heeft.
Zo werkt het helaas is onze zorg en we zijn er nog lang niet. Het vermarkten van de zorg mag op papier een goed idee lijken, in de praktijk is het een keurig uitgekiende legale hel aan het worden voor hulpbehoevende ouderen.
De mensen die daar werken geven om haar. Ze is de langst overlevende van de mensen. Dat taaie mens laat zich niet zomaar weg duwen naar de gene zijde.
Omdat ze veel op bed ligt en veel op haar rug hebben ze een afleiding op haar kamer gezet. Een soort projector die blauw licht op het plafond projecteert. Naast het blauwe licht is er ook een hele partij groene laser stralen die allemaal groene puntjes in meerdere maten projecteren. Ze bewegen heel langzaam en het vergt weinig inbeelding vermogen om in de combinatie van licht en laser een sterrenhemel en soort van melkweg te zien.
Ze kijkt met veel verwondering naar boven. Volgt de sterren een beetje met haar ogen. Ze vind het mooi misschien maar in ieder geval neemt het een beetje het eenzame weg van de kamer. De kamer waar verder weinig meer van haar is op een paar foto’s na.
En dat is waar het om draait met verzorging. Het vermogen om je te verplaatsen in de geest van een ander. Je kunnen voorstellen wat een verbetering kan zijn, wat iemands verblijf aangenamer maakt. Petje af voor diegene die mijn moeder naar de sterren bracht.
Mooi weer …
We schreven 2 November 2014. Het is buiten warmer dan ooit tevoren. In plaats van vesten, truien en regenjassen lopen we in t-shirts en genieten we van de late en onverwachte zon en temperatuur. Het is genieten buiten..
Ik loop naar binnen in het verpleeghuis. Op weg naar mijn moeder, die in bed ligt, krijg ik al te horen dat ze gisteren verassend helder was. Vanmorgen was ze afwezig maar gedurende de ochtend kwam ze weer helemaal terug. Als ik de kamer binnen loop zie ik het eigenlijk al direct. De normaal apathische blik is vervangen door een heldere oogopslag. In plaats van te grimassen heeft ze een redelijk normale uitdrukking op haar gezicht. We praten nog even over haar hoofd heen en dan laat de verzorging mij alleen.
“Hoi ma” zeg ik en ze reageert flauw, pas als ik haar Ellie noem kijkt ze op. Ze praat eigenlijk niet meer en fysiek gezien zou dat eigenlijk ook niet meer kunnen. Als je lange tijd je stem niet meer gebruikt dan neemt de mogelijkheid tot spreken zienderoge af, zeker bij oudere mensen. Als ik vraag of het goed gaat, ja je moet wat zeggen als je niet meer kunt communiceren, verrast ze me met een schor maar duidelijk “ja…”. Dat is al bijzonder op zich zelf.
Ik drink mijn koffie en kwek een beetje tegen haar aan. Als ik haar recht in de ogen kijk en haar vraag of ze weet wie ik ben is ze even stil. Ze heft haar hoofd enkele centimeters van haar kussen en kijkt me heel indringend aan… ze twijfelt en zegt dan… “nee…” Ik weet niet wat ik hoor, ik stel een vraag en krijg antwoord. Het gaat zo nog even door… en ik schiet er nogal vol van.
Als ik lekker tegen haar aan blijf praten zie ik dat ze daar van geniet. Je ziet het aan haar gezicht en ik ken mijn moeder natuurlijk als weinig andere. Ik roep haar weer en zeg Ellie.. ze kijkt me aan en herhaalt het woord “Ellie” en blijft kijken. Als ik zeg “ik vind je lief” wacht ze even, zegt me na zonder geluid en lacht naar me. Het mooiste is, ik heb het toevallig ook gefilmd. Ik film eigenlijk nooit meer maar omdat ze zo helder was deze keer een beetje. Geloof me dat op zulke momenten 2 emoties knalhard door elkaar lopen. Aan de ene kant de euforie van contact. Even het gevoel hebben dat je aan komt bij haar is een geweldig gevoel terwijl op hetzelfde moment ik even een fractie van een seconde mijn moeder zie. De moeder die ik al jaren heel erg mis en door dergelijke heldere momenten weer extra mis. Als iemand overleden is mis je die ook maar je geeft het een plek. Het went zeg maar.. maar omdat mijn moeder er nog steeds is kun je het eigenlijk ook nooit een plek geven. Dat is een groot verschil in het missen van iemand, althans in mijn perspectief.
Als ik na een goed uur, wat bijzonder lang is, aanstalte ga maken om weg te gaan kijk ik nog even op haar neer. Ik sta naast het bed en zij ligt. … Weer kijkt ze me indringend aan zoals ze nooit meer doet en compleet onverwacht vanuit het niets geeft ze me een knipoog en een glimlach. Bizar.. ik schiet hard in de lach terwijl de tranen over mijn wangen naar beneden lopen.
Emotioneel slopend maar ik zou het voor geen goud hebben willen missen… Vandaag was behalve de warnste 2 November ooit ook mijn moeder even terug.. een paar seconden misschien maar meer dan ik heel lang heb mogen ervaren. 2 November, 1 voor in de boeken…
Al weer even geleden…
Het valt me op hoe vaak ik de vraag krijg of mijn moeder mij nog herkent. Het blijkt toch minder bekend te zijn dat mensen met een ver gevorderde ziekte van Alzheimer uiteindelijk reduceren tot nagenoeg niets. Niet vergeetachtig of emotioneel. Niet verward of boos Nee gewoon niets meer.
Ik kon het mij ook niet voorstellen hoor een paar jaar geleden. Toen was ik ook 1 van de mensen die gevraagd zou hebben of “ze je nog wel herkend”. Inmiddels weet ik beter. Dat houd niet in dat dit altijd zo is. Sommige hebben het twijfelachtige geluk dat hun lichaam het voor gezien houd alvorens men in de apathische fase komt. Sommige hebben dat geluk niet. Ze verteren langzaam weg. Gelukkig is in mijn ervaring het overgrote deel van het “ik stap er vroegtijdig uit” type en hoeven zij en de omgeving al dat leed niet door te gaan.
Nu kijkende naar een jaar of 2 geleden realiseer ik me pas dat er ook heel veel grappige momenten waren. Dat ze aan mijn partner stiekem vroeg “wie is die mijnheer?” terwijl ze wees naar mij. Toen schokkend nu, met de wetenschap die ik nu bezit, eigenlijk best komisch.
Ik ben zo’n beetje de laatste die haar regulier bezoekt. Er kwamen er al weinig maar inmiddels is weinig vaak 1. Gelukkig heeft ze schatten van verzorging en fantastische vrijwilligers om zich heen die allemaal hun steentje bijdragen in het schrale geluk en welzijn van onder andere mijn moeder. Hulde voor hen, gewoon omdat ze er zijn en het doen.
Maar zoals gezegd ik kom nog. Niet elke dag en soms zelfs een tijdje niet. Geen gelegenheid of de 2 jongste gooien roet in het eten. Die kun je sowieso niet meenemen naar een verzorgingshuis. De jongste begrijpt het niet en vind de overdreven aandacht maar eng.
Als ik dan bij haar ben ligt ze meestal in bed, zeg 9 van 10 keer. Ik sta of zit naast haar en geef haar eten of drinken. Dan is het wel klaar… Praat een beetje, maak een geintje en geef haar een kus. Vandaag zoals alle keren…
Vandaag nam ik iets meer tijd, ging naast haar bed zitten en begon te kwekken. Gewoon te praten. Het komt niet meer aan maar ja een beetje voor je uit staren is ook zo wat… Dat doen al veel mensen om haar heen. Gewoon praten dus. En zonder weerwoord of interactie praat je anders. Je kiest zelf waar je over het gaat hebben en zal niet worden gestoord als je onderwerp niet goed gekozen is. Ik begon een beetje over vroeger. Gewoon omdat ik denk dat als er ooit nog iets aan komt in haar verteerde brein dan zal iets van vroeger meer indruk en kans maken.
Nou is mijn “vroeger” met mijn 43 jaren natuurlijk beperkter als die van haar maar goed… toch doen.
Ik vertel wat ik van haar weet van vroeger, wat ze me verteld heeft toen ik een kleine jongen was. Over de achterhoek, de oorlog, het leven na de oorlog, nichten en neven, ooms en tantes. Uiteindelijk kom je in het tijdsbestek waar ik ook een deel begon uit te maken van haar leven.
Gaandeweg worstel ik me door de kleuterschool, basis school en herinner me steeds nieuwe dingen. Het meisje waar ik verliefd op was, mijn beste vriend die ging emigreren en mijn andere beste vriend verhuizen, scheiding.
Ik denk aan mijn eerste brommer, althans de brommer van mijn broer ;). Aan het sleutelen in de schuur, tuin en zelfs op de eetkamertafel in huis. Carburateur, sproeistuk, vlotter, zuiger, zuigerring en cilinders… Alles heeft de achterkamer wel een keer gezien. Of mijn clandestiene aanleg van telefoon naar mijn kamer toen ze naar de kerk waren. Het plaatsen van een GPA (grote antenne voor de 27mc) je raad het al, toen ze naar de kerk waren.
Uitbranden van de uitlaat Althans de demper, schuren en spuiten van frames van brommers.. Een auto toen ik 17 was…
Het kon eigenlijk nooit te gek. Die arme ouders hadden wat te stellen met ons :). Trouwen, kinderen, honden.. Helaas was mijn vader daar al niet meer bij maar zij wel.
Terug kijkende naar die tijd geeft een warm gevoel. Het was een echt gezin met ook echte problemen en onoplosbare zaken. Maar bovenal was het een echt gezin.
Heel soms, tijdens mijn monoloog richting mijn moeder, lijkt het alsof ze reageert. Alsof ze even weet waar het over gaat… Maar helaas blijkt dat niet zo te zijn. Ze is weg en dat is dat.. Herinneren zijn alles dat rest en een oud mager en lege geest in bed.
